Nowy krok w digitalizacji procesu wyborczego w Polsce

4 sierpnia 2023 roku na podstawie opublikowanego dzień wcześniej w Dzienniku Ustaw[1] komunikatu premiera uruchomiono Centralny Rejestr Wyborców. Wprowadzenie go ma na celu gromadzenie danych o wyborcach, m.in. do potwierdzenia praw wyborczych i sporządzenia spisu wyborców zarówno w Rzeczypospolitej Polskiej, jak i za granicą, a także weryfikacji podpisów poparcia. Podstawą do jego wprowadzenia była nowelizacja Kodeksu wyborczego ze stycznia bieżącego roku[2].

Centralny Rejestr Wyborców zastępuje 2,5 tysiąca lokalnych rejestrów, które dotychczas były prowadzone odrębnie przez poszczególne gminy, z wykorzystaniem różnych systemów informatycznych.

Uruchomiono także usługę, dzięki której każdy wyborca będzie miał wgląd do rejestru. Informacje dostępne są na stronie gov.pl w zakładce Usługi dla obywatela –> Meldunek i wybory.

Korzyści dla wyborców

Jednym z głównych założeń CRW jest usprawnienie procesu organizacji wyborów oraz zwiększenie ich bezpieczeństwa poprzez stworzenie jednolitego, scentralizowanego rejestru wyborców. Dzięki temu głosujący zostaną automatycznie przypisani do odpowiednich lokali wyborczych na podstawie swojego miejsca zamieszkania. Centralny Rejestr Wyborców umożliwi także pobranie zaświadczenia o prawie do głosowania w każdym urzędzie gminy na obszarze Polski, a nie jak wcześniej – jedynie w gminie, w której wyborca ujęty był w spisie.

Cyfrowa mobilność wyborcza

Istotnym aspektem wprowadzenia CRW jest również możliwość wielokrotnej zmiany miejsca głosowania. Nadal można to zrobić zarówno w urzędzie, jak i przez internet, lecz dzięki istnieniu jednego centralnego rejestru ta procedura będzie znacznie prostsza.  Dodatkowo umożliwia ona wyborcom elastyczność w wyborze lokalu wyborczego zarówno w kraju, jak i za granicą. Bez względu na to, czy jest to podróż służbowa, wakacje czy inna okazja, wyborcy będą mogli zmienić swoje miejsce głosowania, nawet gdy podróż będzie niezaplanowana.

Skorzystać z tej możliwości będzie można od 1 września pod tym adresem.

Nowa rola gmin i ułatwienia dla organizatorów wyborów

Proces wymiany informacji między gminami jest obecnie zautomatyzowany, co przyspiesza gromadzenie niezbędnych danych wyborców. Zamiast dziesiątek oddzielnych rejestrów wyborców prowadzonych przez różne gminy, teraz istnieje jeden centralny rejestr, który gromadzi informacje o wszystkich uprawnionych do głosowania. Wprowadzenie CRW ma sprawić też, że zniesiona zostanie konieczność wzajemnego zawiadamiania się gmin o ujęciu wyborcy w obwodzie według miejsca zamieszkania, co całkowicie wyeliminuje ryzyko figurowania danego wyborcy w dwóch spisach.

Większość przygotowywanych usług w ramach Centralnego Rejestru Wyborców będzie dostępna na stronie gov.pl od 1 września 2023 r.

 

Źródła:

[1] https://www.dziennikustaw.gov.pl/D2023000151301.pdf [dostęp: 14.08.2023 r.]

[2] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20230000497/O/D20230497.pdf  [dostęp: 14.08.2023 r.]

[3] https://www.gov.pl/web/gov/uslugi-dla-obywatela [dostęp: 14.08.2023 r.]