Prawo do tajności głosowania jest fundamentalnym prawem wyborców
Oznacza to, że nasz wybór jest sprawą indywidualną i jeśli nie chcemy, nie musimy się nim dzielić. Ponadto nie istnieją okoliczności, podczas których jakakolwiek osoba postronna mogłaby wbrew naszej woli dowiedzieć się, na kogo oddajemy nasz głos. To prawo gwarantuje nam m.in. artykuł 96. Konstytucji RP. Jego realizację zapewnia się m.in. przez to, że . Każdy wyborca samodzielnie wkłada wypełnioną kartę do urny, co eliminuje ryzyko ingerencji w jej zawartość. Zgodnie z przepisami polskiego prawa urna musi być również zabezpieczona pieczęcią komisji wyborczej. W przypadku stwierdzenia naruszenia tajności wyborów przez okręgową komisję wyborczą, istnieje możliwość unieważnienia wyników wyborów w danym okręgu.
Tożsamość wyborcy
Kodeks wyborczy jasno stanowi, że przed oddaniem głosu wyborca jest zobowiązany do potwierdzenia swojej tożsamości. W Polsce zazwyczaj odbywa się to poprzez okazanie dowodu osobistego lub innego dokumentu. Ma to na celu zapobieganie oszustwom i próbom podwójnego głosowania. Weryfikacja tożsamości wyborców może pomóc w zabezpieczeniu procesu wyborczego przed atakami zewnętrznymi, takimi jak próby ingerencji lub manipulacji w wyniki wyborów przez osoby lub organizacje nieuprawnione.
Spis wyborców
Każdy, kto ma prawa wyborcze, powinien być ujęty w spisie wyborców, który jest sporządzany przez urzędy gminne. Równolegle z okazaniem dokumentu potwierdzającego naszą tożsamość, członek komisji sprawdza, czy mamy prawa wyborcze. W ten sposób eliminuje się nie tylko ryzyko podwójnego głosowania, lecz także zmniejsza prawdopodobieństwo, że tylko osoby nieuprawnione do głosowania wezmą w nim udział. Przed wyborami warto więc sprawdzić, czy jesteśmy w odpowiednim spisie, aby uniknąć nieporozumień w dniu głosowania.
Ochrona lokalu wyborczego
Lokale wyborcze muszą być bezpieczne i zapewniać wyborcom możliwość swobodnego oddania głosu. Obecność nieuprawnionych osób w miejscu głosowania może naruszyć tajność i bezpieczeństwo wyborów. Kodeks wyborczy zabrania na przykład wchodzenia do lokalu osobom uzbrojonym, a także określa wyraźne procedury dla zapewnienia bezpieczeństwo procesu, gdy wskutek nadzwyczajnych wydarzeń głosowanie byłoby przejściowo uniemożliwione i musiałaby nastąpić przerwa.
Ostrzeżenie przed oszustwami. Jako wyborcy powinniśmy być świadomi, że osoby próbujące oszukiwać lub wpłynąć na wynik wyborów, są przestępcami. Najprostszymi, ale zarazem najbardziej skutecznymi krokami, które możemy podjąć, by zwiększyć bezpieczeństwo procesu głosowania, są: unikanie udzielania informacji osobom trzecim w związku z wyborem oraz zgłaszanie wszelkich nieprawidłowości odpowiednim władzom. Pamiętajmy też, że podczas głosowania należy zachować szczególną ostrożność, aby nie popełnić błędu przy wypełnianiu karty wyborczej. Warto sprawdzić, czy właściwie zaznaczyliśmy nasz wybór na karcie do głosowania.
Składanie skarg
Jeśli uważamy, że doszło do naruszenia prawa wyborczego lub do nieprawidłowości w trakcie głosowania, powinniśmy niezwłocznie zgłosić skargę do odpowiednich władz wyborczych.
Przestrzeganie tych zasad zapewnia uczciwość i bezpieczeństwo procesu wyborczego oraz chroni prawa wyborców. Demokratyczne wybory to fundamentalna cecha państwa prawa, dlatego tak ważne jest, aby każdy obywatel mógł oddać swój głos w sposób bezpieczny i skuteczny.
Źródła:
- https://www.sejm.gov.pl/prawo/konst/polski/kon1.htm [dostęp: 05.09.2023 r.]
- https://www.pkw.gov.pl/uploaded_files/1691646268_kodeks-wyborczy-2023-sierpien-crw.pdf [dostęp: 05.09.2023 r.]
